Sebastiaan de Graaf

DEEL II – De reis gaat verder

Lezen: Joz. 1:1-9

1. Leven met het verleden

• Mozes’ dood is een kantelpunt, toch gaat het verhaal door >
• Er staat twee keer dat Mozes is gestorven > Het einde van een tijdperk. Denk aan het tweeledige karakter van een uitvaart: herdenken en begraven (afscheid nemen).
• staat er: En het was > Dit koppelt Jozua en Deuteronomium aan elkaar.
• Als Mozes gestorven is, moet het volk verder trekken, ondanks dat het verdriet groot is > Lezen: 34:7-8 (Mozes was nog in de kracht van zijn leven, wat de impact groot maakte). Er was eenmalig lange rouw om daarna verder te kunnen.
• Dat wij door moeten, wil niet zeggen dat wij het verleden moeten/mogen vergeten > Lezen: 1:5-8.
• Het heden wordt gevoed door het geloof uit het verleden.
• Israël ging Kanaän in op basis van de beloften aan de vaderen, geleid door de Wet en het voorbeeld van Mozes. Wij hebben de Bijbel, Geestkracht en hen die ons voorgingen.
• Bijzonder is dat in het eerste profetische boek van de Tenach gebeurtenissen de boventoon voeren ten opzichte van de wet > sta op, steek de Jordaan over (Joz. 1:2) > Ons leven vindt plaats in gebeurtenissen en niet in leerstellingen.
• De vraag die wij ons willen stellen is: Hoe leven wij voorwaarts vanuit het verleden?
• Daarbij is de vraag: Waar nemen wij afscheid van en wat nemen wij mee? Of toegespitst op Jozua: Wat laten zij achter en wat nemen zij mee?

2. Wat wordt achtergelaten?

• Om hier antwoord op te krijgen, moeten wij weten waarom Mozes stierf. Dit was niet omdat hij versleten of uit de gratie was (Deut. 34:7-8). Wat dan wel?
• Lezen: 34:4 en Joz. 1:2 > Mozes moest sterven voordat Israël Kanaän in kon.
• Mozes kon het land niet in om wat in Num. 20:7-13 staat (Lezen):
• 20:10b > zullen wij voor u > Eigen werk i.p.v. Gods werk.
• 20:11 > hij sloeg de rots twee keer > Slaan in plaats van spreken & gedreven voor een geest van boosheid en oordeel i.p.v. uit ontzag voor God genade geven (toch neemt de genade hier met de zonde toe!).
• 20:12a > omdat u niet in Mij geloofd hebt > Geloof uit zich niet alleen in weten, maar ook in juist handelen.
• 20:12b > en Mij voor de ogen van de Israëlieten niet geheiligd hebt > Door God niet te gehoorzamen, maar ook door Gods belichaming van genade (de rots) te ontheiligen. Deze rots is een beeld van Christus (1 Kor. 10:4).
• Lezen: 106:32-33 > Mozes zondigde net als het volk tegen God en Zijn Geest.
• 106:32 > het verging Mozes slecht omwille van hen > Mozes moest sterven voor het volk (Mozes nam hun zonden over, Christus nam hun zonden op Zich).
• Hij stond niet meer boven het volk, maar was qua gedrag aan hen gelijk geworden.

• Mozes bleek niet in staat nieuw leiderschap te tonen voor de nieuwe generatie >
• Bij Israëls vorige generatie van slaven moest Mozes op de rots slaan (Ex. 17), zoals je bij een slaaf gehoorzaamheid afdwingt.
• Bij Israëls nieuwe vrije generatie moest tegen de rots gesproken worden, zoals je een vrij mens op zijn verantwoordelijkheid aanspreekt. Mozes lukte dit niet.
• Jozua bracht nieuw leiderschap waarbij het volk leerde om in vrijheid verantwoordelijk te zijn. Jozua vormt in dit opzicht een beeld van Christus Die ons het zoonschap geeft.
• Israël laat zo slavernij, ongeloof en het daarbij behorende leiderschap achter zich en trekt als meest gelovige generatie Kanaän binnen (daarvoor was wel eerst woestijntijd nodig!).
• Wat laten wij achter? > Lezen: 12:1-2 + 13:13-14 (vgl. Fil. 2:5-10 + 3:20-21).

3. Wat wordt meegenomen?

• Heeft Mozes in Jozua afgedaan?
• Zie Deut. 34:10 (Lezen).
• Mozes wordt in Jozua nog zo'n 50x aangehaald.
• Verwijzingen naar de wet, zie o.a. 8:35, 23:6 (Lezen).
• Jozua werd opgeleid door Mozes en treed in diens voetsporen:
  • Hij wordt zo’n 25x in de Thora genoemd.
  • Hij voerde Israëls leger aan onder Amalek (Ex. 17).
  • Hij wordt Mozes' dienaar genoemd (Ex. 24:13).
  • Hij ging samen met Mozes de Sinaï op (Ex. 24:13).
  • Hij was niet betrokken bij de zonde van het gouden kalf (Ex. 32:17).
  • Hij was voortdurend in God tent waar Mozes met God sprak (Ex. 33).
  • Hij behoorde tot de verspieders en had geloof in de overwinning (Num. 13-14).
  • Hij kreeg voortijdig een deel van Mozes' kracht (Num. 27:15-23).
  • Hij kreeg door Mozes goedkeuring van het volk (Deut. 34:9)
  • Mozes bepaalt Jozua’s levensthema (Deut. 31:7).
• Wat nemen wij mee?
• Lezen: 1 Kor. 15:57-58.
• God laat ons niet los en wij trekken op in Christus’ overwinning.
• Bij God zijn in het verleden behaalde resultaten wel garantie voor de toekomst.
• Daarbij staan wij op de schouders van hen die ons zijn voorgegaan (wolk van getuigen).
• Afsluiten met Ps. 31:24 en 1 Kor. 16:13: Wees sterk en Hij zal uw hart sterk maken, u allen die op de HEERE hoopt (…) Wees waakzaam, sta vast in het geloof, wees manmoedig, wees sterk!

DEEL I – Inleiding op Jozua

1. Inleiding

• Een nieuw is jaar begonnen. Toch heeft het oude jaar niet afgedaan. Israëls geschiedenis leert dat de toekomst op het verleden gebouwd wordt. Dit leren wij ook uit Jozua. Als Israël Kanaän intrekt, laten zij Mozes achter. Zij nemen wel een positieve erfenis mee.
• Met Jozua begint in de Joodse Bijbel de Profeten (in ons OT de Historische boeken) >
• Nadat God tot de mens sprak, spreekt Hij nu door de mens > De mens wordt steeds meer verantwoordelijk. Dat is geloofsgroei. Uiteindelijk spreekt de mens over/tot God (Geschriften).
• Jozua, Richteren, Samuël en Koningen (Vroege Profeten) beschrijven de inname van het Beloofde Land. Profetie behoort vooreerst tot actie/verandering aan te zetten.
• Omdat Israël hierin faalt, is Gods ingrijpen nodig. Dit gebeurt in Jesaja, Jeremia, Ezechiël en de Twaalf (Late Profeten). Daarbij is er belofte van herstel.
• De lijn in de Bijbel is dat de mens geroepen is tot verantwoordelijkheid en dat God herstellend ingrijpt als de mens faalt. Dit gebeurt allesomvattend door Jezus Christus.
• Daarbij wordt in de Bijbel altijd gebouwd op wat voorafgegaan is:
• Deut. 34:4a met Joz. 1:2 (Lezen).
• Deut. 31:6-7 met Joz. 1:6-7+10:25 (Lezen).
• Deut. 6:1, Joz. 1:8, Mal. 4:4, Ps. 1:1-2, Joh. 1:16-17 (Lezen).
• Zoals Israël op de schouders staat van degenen die hen voorgingen (Heb. 11!), zo staan wij dit ook. Ook al reizen wij verder, wij nemen hun lessen mee en geven die weer aan een volgende generatie door. Dit thema komt terug in het tweede deel van de studie.

2. Het boek Jozua

• Plaats in de Bijbel:
• Ons OT: 1^e van de Historische Boeken (t/m Esther).
• Joods OT: 1^e van de Profetische boeken.
• Na Genesis volgt t/m Koningen een keten van boeken doordat ieder Bijbelboek in ons OT vanuit de grondtaal begint met ‘en’ (behalve Deuteronomium als herhaling van de wet).
• Jozua is een vervolg op de Thora en wordt gevolgd door Richteren:
• Thora: Israël wordt een volk (zonder land!).
• Jozua: Israël krijgt een land (zoals beloofd in de Thora).
• Richteren e.v.: Israël kan de vrijheid niet aan (voorspeld door Jozua > Lezen: 24:19).
• Belangrijk: In de Thora werd Israël verlost uit slavernij, in Jozua wordt het verlost tot in de rust van het Beloofde Land. Wij zijn verlost van de zonde, maar nog niet fysiek in Gods Rijk.
• Tijd van de gebeurtenissen: Vermoedelijk rond 1400 BC.
• Schrijver: Jozua heeft zeker bepaalde stukken geschreven (Lezen: 8:32+24:26). Echter, zijn dood kan hij niet beschreven hebben. Zie ook frase tot op deze dag (15x in Jozua). Vermoedelijk is het boek in de Richterentijd opgesteld.
• Indeling:
• Chiastische structuur (overzicht) > verovering en verdeling van het land staan
• Lineaire structuur (zie overzicht) > Voorbereiding, Verovering, Verdeling en Vermaning.
• Zie voor de verschillende gebeurtenissen het overzicht.

• Onderwerp: Verovering van het Beloofde Land (en hoe men daarin leeft!).
• God behaalt de overwinning voor Zijn volk > Lezen: 1:2a, 6:16b.

In Gods overwinning trokken zij ten strijde > Lezen: Rom. 8:37-39.

• Het volk werd in zekere rust geleid > Lezen: 21:44. In Richteren gaat dit mis vanwege Israëls ongehoorzaamheid. De echte rust is toekomstig > Lezen: Heb. 4:8-9 >
• Ons OT > De Historische boeken eindigen in de verstrooiing (Esther).
• Joods OT >
• De Vroege Profeten eindigen in ballingschap (2 Kon. 25).
• De Late Profeten starten en eindigen met oordeel (Jes. 1 + Mal. 4).
• Alle Schriftdelen eindigen wel hoopvol:
• Esther > Geen dreiging meer voor de Joden (in ballingschap).
• 2 Kon. 25 > Koning Jojachin eet aan de tafel van de koning van Babel (in ballingschap).
• 4 > Er is verlossing voor de gelovigen.

Geestelijke les: Ons leven start als slaaf van de zonde. Door Christus zijn wij verlost van de zonde. Ons lichaam is nog wel sterfelijk. Desondanks ervaren wij door de kracht van de Geest kracht en hoop. Toch moet de werkelijke rust nog komen.

• Thema: Wees sterk en moedig! > Dit is Mozes’ erfenis voor Jozua (vgl. Deut. 31:6-7 met Joz. 1:6,7,9,18 + 10:25). Daar zit ook voor ons een levensles in.
• Overeenkomsten met de Thora: De verhaallijn in Jozua kent overeenkomsten/herhalingen met de Thora. Zie hiervoor het overzicht. De les die wij hieruit kunnen leren is dat wij soms bepaalde zaken (zowel positief als negatief) in het leven vaker moeten meemaken om te leren van onze fouten en te kunnen veranderen.

3. De persoon van Jozua

• In Exodus t/m Deuteronomium staat Mozes centraal, in Jozua is dit Jozua. Wij beperken ons tot de belangrijkste zaken.
• Jozua (JHWH brengt redding) heette aanvankelijk Hosea (Redding). De naamswijziging staat in Num. 13:16 (Lezen) en houdt verband met zijn getuigenis in Num. 14:6-8 (Lezen).
• Jozua kreeg net als Jakob een andere naam toen hij het Beloofde Land inging. Ook had hij net als Jakob (Gen. 32) een ontmoeting met een hemelse macht (Joz. 5). Hierin is ook overeenkomst met Mozes bij de brandende doornstruik (Ex. 3).
• Lezen: 5:13-15 > Het doel van deze ontmoeting is:
• God voert hen aan in de strijd/strijdt voor hen.
• Als zij Hem trouw zijn zullen zij de overwinning behalen.
• Jozua volgde Mozes op na door hem opgeleid te zijn (bespreken wij later). Hij had een deel van Mozes’ geest op zich > Lezen: 27:15-20 + Deut. 34:9.
• Jozua was echter minder groot dan Mozes > Lezen: 34:10. Jozua is dan ook niet de profeet uit Deut. 18:18 (Lezen), dat is Jezus Christus.
• Jozua is wel een type/schaduwbeeld van Christus bij Zijn wederkomst:
• Zij dragen dezelfde naam: Jehoshua/Jeshua en Iesous (Jeshua is een afkorting en een vertaling van het Grieks Iesous). Betekent: De HERE brengt redding.
• Jozua kon Israël niet werkelijk in de rust brengen (zie Richterentijd e.v.). Jezus Christus zal dit wel doen. Dit wordt beschreven in Openbaring.
• Voor ons geldt: Kol. 1:12-14 (Lezen).

Noach wordt in Genesis 6 een rechtvaardig en oprecht man genoemd die wandelde met God. Toch eindigt zijn levensverhaal negatief als hij in dronkenschap door zijn zoons wordt gevonden.
De Joodse uitleg geeft Noach mede hierdoor, maar ook omdat hij in zijn optreden weinig initiatief toonde een geringere plek onder de oudtestamentische gelovigen.
Hoe wordt hier in het Nieuwe Testament tegen aangekeken en wat kunnen wij hiervan leren?