Gemakkelijke jaren waren het niet! De Evangeliën spreken over de voortdurende tegenstand van de heersende godsdienstige klasse (Farizeeën, Sadduceeën en Schriftgeleerden). De Heere volhardde. Zijn eigen wil zocht Hij niet (Joh. 5:30b). Erkenning van de godgeleerden dat Hij de Messias was bleef uit. Uiteindelijk zou Hij Zijn ziel geven tot een losprijs voor velen (Matt. 20:28).
De gehoorzaamheid aan de Vader kwam tot een hevig dieptepunt in de nacht voor Zijn kruissterven. Het choqueert te lezen dat doodsangst Hem in de tuin van Gethsémané overviel. Zijn naaste discipelen vielen in slaap. De Heere voelde Zich alleen. Maar, “aan Hem verscheen een engel uit de hemel, die Hem versterkte. Hij kwam in zware zielenstrijd en bad des te vuriger. En Zijn zweet werd als grote druppels bloed, die op de aarde neervielen” (Luk. 22:43, 44). Met hart en ziel bad Hij in Zijn grote benauwdheid: ”Abba, Vader, alle dingen zijn mogelijk voor U; neem deze drinkbeker van Mij weg, maar niet wat Ik wil, maar wat U wilt” (Mark. 14:36). Drie keer, (Matt. 26:44), steeds opnieuw: “Abba, Vader …niet wat Ik wil, maar wat U wilt”.
De aanroep ‘Abba Vader’ is bijzonder. Abba is Aramees voor vader. Aramees was destijds de taal van de gewone man, de moedertaal van de Heere. Vader is het Griekse pater, denk aan de Griekssprekende Joden, toen de hogere klasse in Israël.
Abba was de aanspreekvorm in een gezin, nu nog gebruikelijk in Joodse kringen. Ook Jezus zal tegen vader Jozef abba gezegd hebben. Het is een familiewoord, dat respect en nabijheid aangeeft, (Jes. 8:4 NBG). Slaven bijvoorbeeld, mochten hun meester niet met abba aanspreken (Rom. 8:15). Je moest een zoon of dochter zijn. Vandaar dat Gods Zoon het close Abba riep.
Abba in de Bijbel heeft, wat wel wordt gedacht, geen lievige uitstraling, zoals papaatje. ‘Abba Vader’ staat geschreven in een bij ons onbekende naamval, de aanspreekvorm*. De Griekse tekst geeft dit aan met de letter ὁ, dat ‘de’ betekent. Het accentueert dat iemand direct, nadrukkelijk, hard en krachtig wordt aangesproken. Dit in ogenschouw genomen bad de Heere in de wanhopige situatie waarin Hij verkeerde, dus krachtig en indringend: “Abba, Pater, …niet wat Ik wil, maar wat U wilt”.
Verhoorde ‘Abba Vader’ deze hartverscheurende harde smeking? We lezen: “In de dagen dat Hij op aarde was, heeft Hij met luid geroep en onder tranen gebeden en smeekbeden geofferd aan Hem Die Hem uit de dood kon verlossen. En Hij is uit de angst verhoord” (Heb. 5:7). Abba stond Hem bij en tilde Hem over de doodsangst heen. De Zoon kon Zijn opdracht daarna gehoorzaam vervolgen. Hij droeg de zware zondelast in kruislijden en dood.
Het graf hield Hem niet vast. Door Zijn opstanding bewees de Heere Gods Zoon te zijn in kracht (Rom.1:4). Hij overwon de dood (1 Kor. 15:55). De Heere volbracht ten volle Abba’s wil.
Tot slot. Wat zei de Vader toen de Heere Jezus aan Zijn taak begon?
“Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie ik Mijn welbehagen heb” (Matt. 3:17)!
Hij is dé Zoon van Abba.
Ineke van Lieshout
* de naamval vocativus, aanspreekvorm, αββα ὁ πατήρ, Mark 14:36. Eveneens in Rom. 8:15 en Gal. 4:6, waar roepen (krazo) hard roepen betekent.
Afbeelding: Zeer oude olijfbomen in de tuin van Gethsémané; Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license.